Protocol

Stichting Vrijstad

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Het protocol beoogt het voorkomen, verminderen en stoppen van seksueel
grensoverschrijdend gedrag door personen die vrijwilligerswerk verrichten voor Stichting
Vrijstad.
Het protocol maakt onderdeel uit van het vrijwilligersbeleid van de Stichting Vrijstad.
Dit protocol is alleen van toepassing op seksueel grensoverschrijdend gedrag door vrijwilligers
van Stichting Vrijstad. Het protocol is nadrukkelijk niet van toepassing op seksueel
grensoverschrijdend gedrag door medewerkers, leden (geen vrijwilligers) en derden van buiten Stichting Vrijstad.
• Het protocol bevordert eenduidig handelen.
• Het geeft u als vrijwilliger, maar ook de leden van Stichting Vrijstad, inzicht in de
handelswijze.
• Het verplicht u als vrijwilliger om conform het protocol te handelen.
• Het biedt tevens bescherming van deelnemers en vrijwilligers.
• Het protocol dient hierbij als richtlijn.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is een overkoepelende term voor allerlei vormen van
gedrag, die in de volksmond vaak door elkaar worden gebruikt, in het hoofdstuk hierna
beschrijven wij een uitgebreide begripsbepaling.

Namens het bestuur van de Stichting Vrijstad

Jo Marinussen

Astrid van Vulpen

Elina van Eeuwijk

Lida Schutten

Vertrouwenspersoon van Stichting Vrijstad Culemborg

Jolanda Bijl

BEGRIPSBEPALINGEN
Grensoverschrijdend gedrag door de ander heeft altijd te maken met:
Het betrekken van een deelnemer in seksuele activiteiten, of het doen van pogingen daartoe,
dan wel er mee dreigen of er beangstigende toespelingen op maken of een appèl doen op in of meer latente seksuele gevoelens, ten behoeve van de bevrediging van eigen (lust of macht) behoeften van de pleger.
Tegen de zin van de deelnemer, of waarbij de deelnemer het gevoel heeft zich er niet aan te
kunnen onttrekken, als gevolg van lichamelijk of relationeel overwicht, emotionele druk, dwang of geweld, of waarvan het onvoldoende begrip heeft, of die niet passen bij de
ontwikkelingsleeftijd van de deelnemer.

Seksueel geweld:
Is wat in de wet als aanranding en verkrachting is gedefinieerd, dat wil zeggen penetratie
(verkrachting) of andere seksuele handelingen (aanranding) waarbij geweld is gebruikt,
dreiging met geweld of gebruik is gemaakt van een situatie of toestand waardoor iemand niet in staat was te weigeren.

Seksueel misbruik:
Van een kind door een volwassene, hierbij is sprake van ongelijkwaardigheid, leeftijdsverschil
of een machtsverschil.

Seksuele intimidatie:
Dit is verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele betekenis, dat als doel of gevolg
heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een
bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.
Seksuele activiteiten:
Het door de deelnemer ondergaan of moeten uitvoeren van seksuele handelingen, het moeten dulden van seksuele toenaderingen, het blootstellen aan exhibitionisme, het zich moeten ontkleden met een seksuele intentie en/of de deelnemer actief of passief betrekken bij erotische prikkeling, gerichte beelden of geluidsmateriaal (bijvoorbeeld
film/video/foto/tekening/webcam/06-lijnen enzovoorts).

Grooming: Grooming is het proces waarbij een pleger langzaam het vertrouwen probeert te winnen van
het slachtoffer (en zijn sociale omgeving), het slachtoffer isoleert en bewust voorbereidt op het misbruik. Dit proces kan weken, maanden of zelfs jaren duren. (De Britse onderzoeker
Brackenridge onderscheidt 4 fasen in het grooming proces: uitkiezen van het slachtoffer,
opbouwen van een vriendschapsrelatie en vertrouwensband, slachtoffer isoleren en controle
en loyaliteit invoeren, initiëren van het misbruik en in stand houden van het geheim). Bij een
geslaagd grooming proces, is het vaak zo dat het lijkt alsof het kind instemt met het misbruik.

Dit is nooit een legale toestemming, aangezien kinderen jonger dan 16 jaar nooit wettelijk
kunnen instemmen met seksuele handelingen.

Vertrouwenspersoon:

Een onafhankelijk iemand, die in opdracht van het Bestuur van Stichting Vrijstad is aangesteld. Als er dingen die niet goed lopen binnen de Stichting Vrijstad is de vertrouwenspersoon er om de zaak weer in beweging te krijgen. De vertrouwenspersoon ondersteunt de stappen die daarvoor nodig zijn, ook legt de vertrouwenspersoon uit wat de rechten en plichten zijn en kan advies geven aan het bestuur, vrijwilligers en deelnemers.
Een vertrouwenspersoon zal wat u vertelt nooit openbaar maken. Behalve wanneer er iets
verteld wordt dat gevaarlijk is voor u of de mensen om u heen. Dat bespreekt de
vertrouwenspersoon altijd eerst met u.
De vertrouwenspersoon houdt zich aan de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
van de Rijksoverheid.

Vrijwilliger:

Iemand met of zonder beperking die vanuit persoonlijke betrokkenheid, deskundigheid en
ervaring (vaak als familielid van iemand met een beperking) vrijwillig een taak binnen Stichting Vrijstad op zich neemt. Die taken kunnen enorm verschillen, maar leveren een bijdrage aan de doelstelling die de vereniging wil realiseren. De vrijwilliger heeft bij de start van zijn werkzaamheden bij de Stichting Vrijstad een geldige VOG ingediend en de gedragscode ondertekend.

Bestuurder:

Een vrijwilliger die een taak binnen het bestuur van een afdeling op zich heeft genomen.

Aandachtsfunctionaris:
De aandachtsfunktionaris draagt zorg voor de preventie van seksueel overschrijdend gedrag.
(zie preventie pagina), de eerste opvang en wijst door indien nodig